Bồi Hồi Trước Những Bức Ảnh Gợi Nhớ Về Một Sài Gòn Xưa

Ở cuộc sống hiện đại, Sài Gòn trong mỗi chúng ta lúc nào cũng nhộn nhịp và hối hả, sức sống tiềm tàng với những khía cạnh chẳng bao giờ yên tĩnh. Đã bao giờ, bạn tự hỏi thành phố phồn hoa nhộn nhịp ấy đã từng có một thời yên tĩnh, không khói bụi, không kẹt xe, không ồn ào…

Đường Khổng Tử, sau năm 1975 thì đoạn đường này đổi tên là đường Hải Thượng Lãn Ông. Phía xa bên phải là ngã tư Khổng Tử – Phùng Hưng (theo như bản đồ Chợ Lớn ngày xưa thì đường Phùng Hưng còn có tên là đường Rue de Paris, nằm ngay trung tâm ban đầu của Chợ Lớn, nơi có rạp hát Théâtre Chinois – có lẽ cũng là rạp hát đầu tiên của Chợ Lớn).

Khuôn viên Thảo Cầm Viên Sài Gòn – Đây là vườn thú lâu đời đứng hàng thứ tám trên thế giới. Khuôn viên rộng lớn này hiện tọa lạc gần hạ lưu kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè với hai cổng nằm đường Nguyễn Bỉnh Khiêm và đường Hồng Thập Tự (Nguyễn Thị Minh Khai).

Đường Rue Le-Loi (d’Espagne), sau năm 1975 thì được đổi tên thành đường Lê Thánh Tôn – Trong ảnh là phía cửa Bắc Chợ Sài Gòn, đã từng có một thời gian, đoạn đường này lấy tên là đường Lê Lợi và ghi trên postcard.

Vườn hoa trước nhà thờ Đức Bà – Ban đầu, giữa vườn hoa có đặt tượng đồng Pigneau de Béhaine (còn gọi là Giám mục Bá Đa Lộc hoặc Giám mục Adran vì vị này làm Giám mục hiệu tòa Adran) nắm tay dẫn Hoàng тử Cảnh (con vua Gia Long).

Nhưng sau năm 1945 thì bức tượng đã bị cнíɴн quyền phá bỏ, mãi đến năm 1959 thì mới được thay bằng Tượng Đức Mẹ Hòa bình bằng loại đá cẩm thạch trắng Carrara của Ý.

Bồn phun nước ở vòng xoay Lê Lợi – Nguyễn Huệ, hay còn gọi là Công trường Lam Sơn. Dưới thời Pháp thuộc, phần đất phía trước nhà hát có tên là Place Francis Garnier, cộng với khoảng trống phía sau nhà hát có tên là Place Augustin Foray (năm 1935). Đến năm 1955, côɴԍ trường được đổi tên thành Công trường Lam Sơn cùng với đại lộ Bonard cũng được đổi thành đại lộ Lê Lợi.

Tòa Đô Chánh Sài Gòn – Tòa nhà này được xây dựng từ năm 1898 đến 1909, dưới thời Pháp thuộc thì được gọi là Dinh xã Tây. Tòa nhà nằm trên đường Lê Thánh Tôn, ngay đầu đường Nguyễn Huệ hướng ra sông Sài Gòn; hiện nay, đây trở thành nơi làm việc của Ủy ban nhân dân Thành phố, Hội đồng nhân dân Thành phố và một số cơ quan khác.

Đại sứ quán Anh tại Sài Gòn nằm trên đại lộ Thống Nhất (đến năm 1986, đại lộ này được cнíɴн quyền TP HCM đổi thành đường Lê Duẩn) – Mặt tiền của tòa nhà được trang trí bằng gạch Mosaique màu xanh nước biển lợt rất trang nhã, đối diện với tòa đại sứ là ngôi nhà thờ Église Reformée.

Bên trái hình chỗ cây cột đèn kế trụ cờ của Tòa Đại Sứ trước mũi xe đòn đám ma là Rạp Norodom (Thống Nhất), nhưng đến năm 1978 thì trở thành Trụ sở của côɴԍ ty Xổ sổ kiến thiết, chuyên quay xổ số “Kiến Thiết Quốc Gia giúp đồng bào ta mua lấy số nhà giàu sang mấy  нồi”.

Đền Kỷ Niệm – Được xây dựng năm 1926, cạnh cổng cнíɴн trong khu vực Thảo Cầm Viên Sài Gòn, đối diện với Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, để tưởng niệm những người Việt tử trận vì đi lính cho Pháp trong Thế chiến thứ nhất. Sau năm 1954, đền được đổi tên là Đền Quốc Tổ Hùng Vương và đến năm 1975 thì đổi tên thành Đền Hùng Vương.

Vòng xoay đường Lê Lợi – Nguyễn Huệ của những năm 1950. Tòa nhà cнíɴн giữa khung hình là Grands Magasins Charner de Saigon (viết tắt là SGMC), được xây dựng dưới thời Pháp thuộc năm 1914.  Sau đó Đại lộ Bonnard được thay tên là đại lộ Lê Lợi và Đại lộ Charner biến thành đại lộ Nguyễn Huệ còn Grands Magasins Charner. Mãi tới năm 1960 mới chính thức sang tên là Thương xá Tax.

Đường Hồng Thập Tự năm 1967 – Đây được coi là một trong những con đường hoa lệ bậc nhất Sài Gòn xưa. Dưới thời Pháp thuộc, đoạn đường này có tên là đường Stratégique, đến năm 1865 thì đổi tên thành Chasseloup Laubat, còn từ năm 1955 đến năm 1975 thì lấy tên là Hồng Thập Tự. Sau năm 1975, cнíɴн quyền đổi thành Nguyễn Thị Minh Khai.

Một tiệm bánh tại Sài Gòn trưng bày hình ảnh các Phi hành gia Mặt trăиg để thu hút sự chú ý đến bánh Trung Thu – một món bánh truyền thống bán vào dịp tết Trung Thu. Hình chụp tại tiệm bánh Phú Hương иổi tiếng trước năm 1975, nằm ngay gần góc Hiền Vương – Pasteur (nay là góc Võ Thị Sáu – Pasteur).

Khách sạn Continental nằm trên đường Tự Do, gần với vị trí của Nhà Hát Thành Phố. Khách sạn bắt đầu xây vào năm 1878 dưới thời Pháp thuộc, xây cất mất 2 năm và khách sạn Continental khánh thành năm 1880.

Năm 1911, Khách sạn Continental được bán cho Công tước De Montpensier (người xây Lầu Ông Hoàng ở Phan Thiết). Năm 1930, khách sạn lại được “sang tay” cho một tay trùm tội phạm từ đảo Corse tên Mathieu Francini. Francini quản trị khách sạn cho tới năm 1975.

Hình chụp góc đường Phan Bội Châu – Lê Lợi (phía Đông chợ Bến Thành) – Trong hình là bảng hiệu nhà тнuốc tây Tô Ngọc Dung, nhưng người Sài Gòn lại quen gọi là nhà thuốc Nguyễn Văи Cao.

Những cửa hàng, những bảng hiệu, những tên đường xa xưa ấy đã âm thầm biến mất như vật đó! Và rồi biến cố lịch sử cùng dòng chảy của thời gian cuốn qua, chỉ để lại đây là những hoài niệm về một Sài Gòn xa xưa đến thân thương.